De Europese Raad heeft op 5 september 2018 een verordening aangenomen waarmee een Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (European travel information and authorisation system – ETIAS) wordt opgezet. Dit systeem moet voorkomen dat niet-visumplichtige reizigers die een gevaar voor de openbare orde, de nationale veiligheid of de internationale betrekkingen van van Nederland of één van de Schengenlanden vormen, naar de EU kunnen reizen.
Wanneer een persoon van buiten de EU naar een Schengenland wil reizen zijn er twee mogelijkheden:
- De reizigers is visumplichtig en moet eerst een visum aanvragen bij een ambassade of consulaat (Visum Kort Verblijf type C, ook wel Schengenvisum genoemd).
- De reiziger is niet-visumplichtig en moet de juiste reisdocumenten (waaronder een medische reisverzekering) kunnen overleggen bij grenscontrole.
Het aantal reizigers van buiten de EU dat Schengenlanden wil bezoeken zal toenemen van 30 miljoen in 2014 tot 47 miljoen in 2025. De EU wil meer grip krijgen op deze stroom van reizigers.
ETIAS: Controle op wie de Schengenzone binnenkomt
Tijdens de aanvraagprocedure voor een Schengenvisum wordt gedetailleerde informatie over mogelijke bezoekers verzameld, waaronder biometrische gegevens. Dergelijke informatie over niet-visumplichtige onderdanen van derde landen is er niet. Momenteel zijn er 62 landen en gebieden waarvan de onderdanen geen visum nodig hebben om naar de EU te reizen. Dat is volgens de Europese raad onwenselijk gezien de toegenomen kans op terrorisme en criminaliteit. Daarom heeft de EU besloten om een Europees reisinformatie- en -autorisatiesysteem (Etias) op te zetten.
Met dit systeem kan de EU specifieke informatie vergaren over niet-visumplichtige reizigers vóór ze bij de buitengrenzen van het Schengengebied aankomen. Niet-visumplichtige reizigers moeten dan vooraf om toestemming vragen (reisautorisatie) om de EU in te mogen reizen. Wie een gevaar vormt voor bijvoorbeeld de veiligheid of volksgezondheid krijgt geen reistoestemming. Zelfs bij een geldige reisautorisatie heeft de reiziger niet automatische het recht om het Schengengebied te betreden en er te verblijven. Uiteindelijk neemt Koninklijke Marechaussee, die belast is met grensbewaking, daar een beslissing over.
Het European Travel Information and Authorisation system (Etias) is te vergelijke met soortgelijke systemen in de VS (ESTA), Canada, Australië en andere landen. De reisautorisatie voor de EU moet online worden aangevraagd, aanvragers ouder dan 18 jaar gaan daarvoor een vergoeding van € 7 betalen.
Het European Travel Information and Authorization System (ETIAS) zal medio 2021 operationeel worden. ETIAS zal dan gaan gelden voor 62 nationaliteiten die nu visumvrij naar Schengen/EU kunnen reizen.